مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران

ساختار سازمانی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران

ریاست

عبدالحسین خسروپناه در بهمن ماه ۱۳۴۵ شمسی مصادف با شب بیست و هفتم ماه مبارک رمضان در شهرستان دزفول، چشم به جهان طبیعت گشود. دروس حوزوی را در کنار دروس متوسطه (رشته تجربی) در سال ۱۳۶۲ آغاز کرد و به مدت شش سال در سال ۱۳۶۸ شمسی در مقطع سطح سوم حوزه علمیه فارغ التحصیل شد.
وی، علاوه بر دروس متعارف حوزه علمیه قم، کتاب‌های دیگر ادبی و فقهی و اصولی و فلسفی از جمله شرح نظام، شرح مطول، شرایع الاسلام، حلقات شهید صدر، قوانین و فلسفتنا را در مدرسه‌های علمیه آیت الله معزی و آیت الله نبوی و آیت الله قاضی در شهرستان دزفول و نیز تابستان‌ها در حوزه‌های علمیه طزرجان یزد و قم فرا گرفت و از محضر استادان برجسته حوزه‌های علمیه، همچون: آیات مکرم آقایان حاج شیخ محمدکاظم مدرسیان، حاج سید مجدالدین قاضی دزفولی، حاج شیخ مدرس افغانی، حاج شیخ وجدانی، حاج شیخ کاظم تدین نژاد، حاج شیخ کاظم سبط الشیخ و حاج شیخ محسن اراکی بهره فراوان برد.
این دوره از تحصیل به جهت انس با جوانان مخلص و همراهی با شهدای دوران هشت ساله دفاع مقدس از بهترین دوران عمرش به شمار می‌رود. وی علاوه بر فعالیت تبلیغی در دوران دفاع مقدس، در عملیات‌های رمضان، محرم، کوشک، بدر، والفجر هشت، کربلای پنج و والفجر ده، به عنوان تک تیرانداز و دیدبان شرکت نمود و چندین بار با موج انفجار و مصدومیت شیمیایی، راهی بیمارستان شد.
وی در سال ۱۳۶۸ دروس خارج فقه و اصول را در حوزه علمیه قم آغاز کرد و دوازده سال از محضر استادانی همچون حضرات: آیت الله العظمی وحید خراسانی، آیت الله العظمی فاضل لنکرانی، آیت الله العظمی جعفر سبحانی، آیت الله العظمی ناصر مکارم شیرازی در حوزه علمیه قم، بهره برد. تحصیل دروس تخصصی کلام اسلامی را در کنار دروس خارج فقه و اصول در سال ۱۳۷۰ شمسی آغاز کرده و در سال ۱۳۷۴ در مقطع دکترای کلام اسلامی با رتبه اول از مؤسسه امام صادق (علیه‌السلام) فارغ التحصیل شد و پایان نامه خود را با عنوان انتظارات بشر از دین به اتمام رساند.
تحصیل تفسیر قرآن و فلسفه و عرفان و بهره‌مندی از محضر استادانی همچون، آیت‌الله تدین‌نژاد، آیت‌الله حسن‌زاده آملی، آیت‌الله جوادی آملی، آیت‌الله مصباح یزدی، آیت‌الله سبحانی و آیت‌الله انصاری شیرازی، یکی دیگر از بخش‌های تحصیلی او به شمار می‌آید که از سال ۱۳۶۴ شمسی تا سال ۱۳۸۵ ادامه داشته است.
ایشان از سال ۱۳۷۰ شمسی در کنار تحصیل به فعالیت پژوهشی فردی و جمعی اشتغال ورزیده و مدیریت‌های پژوهشی و اجرایی خُرد و کلان داشته است.
یکی از توفیقات الهی ایشان، زمینه تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی از سال ۱۳۶۲ شمسی در کنار تحصیل بوده است که تا کنون در مدارس علمیه دزفول و قم و مؤسسه امام صادق و مؤسسه امام خمینی و جامعه الزهراء به تدریس ادبیات، فقه، اصول، فلسفه و کلام اشتغال علمی داشته و نیز از سال ۱۳۶۵ در تربیت معلم دزفول و دانشگاه‌های شهید چمران اهواز، شهید بهشتی و علوم پزشکی شهید بهشتی، علامه طباطبایی، تربیت مدرس، دانشگاه تهران، دانشگاه علوم اسلامی رضوی مشهد، دانشگاه فردوسی مشهد و مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران به تدریس دروس فلسفی و کلامی پرداخته است و توانسته همه کتاب‌های متعارف حوزه علمیه، از جامع‌المقدمات تا کفایه و همچنین از بدایه الحکمه تا الشواهد الربوبیه و اسفار اربعه را در حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌های کشور تدریس کند.
وی موفق شد از سال ۱۳۷۴ تا کنون، در کنگره‌ها و همایش‌های علمی داخلی و بین المللی شرکت جسته و مقالات دارای امتیاز خود را قرائت کند. او در کشورهای عربستان، انگلستان، عراق، امارات، قطر، چین، روسیه، ترکیه، گرجستان، مالزی، پاکستان، هندوستان، لبنان و سوریه سخنرانی‌های متعدد داشته است.
وی در حال حاضر با رتبه دانشیاری به فعالیت‌های پژوهشی و آموزشی و تبلیغی در ایران و سایر کشورها اشتغال دارد و با شرکت در نشست‌های علمی با دانشوران دانشگاهی و حوزوی، در راستای تحول علوم انسانی گام بر می‌دارد و ده‌ها استاد دانشگاه و حوزه با نظارت وی، به تحقیق پیرامون نقد نظریه‌های علوم انسانی غربی و تولید نظریه‌های علوم انسانی اسلامی مشغول هستند.
مسؤلیت‌های پژوهشی و اجرایی

• معاونت آموزشی حوزه علمیه دزفول/ ۱۳۶۶- ۱۳۶۸.
• مسئول اداره پژوهشی معاونت پژوهشی نهاد رهبری در دانشگاهها/ ۱۳۷۹-۱۳۷۶.
• مدیر نقد و پژوهش کانون اندیشه جوان/ ۱۳۸۰-۱۳۷۸.
• مسئول حلقه نقد پژوهشکده حکمت و دین پژوهی/ پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی/ ۱۳۸۱-۱۳۷۹.
• عضو هیئت مدیره کانون اندیشه جوان/ ۱۳۸۴-۱۳۷۹.
• قائم مقام مرکز مطالعات و پژوهش‌های فرهنگی حوزه علمیه قم / ۱۳۸۴-۱۳۷۹.
• قائم مقام معاون پژوهشی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی/ ۱۳۸۰-۱۳۷۹.
• معاون پژوهشکده حکمت و دین پژوهی/ ۱۳۸۲-۱۳۷۹.
• مدیر گروه فلسفه/ پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی/ ۱۳۹۰-۱۳۷۹.
• عضو شورای علمی گروه معرفت شناسی/ پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی/ ۱۳۹۰- ۱۳۷۹.
• عضو شورای علمی گروه کلام و دین پژوهی/ پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی/۱۳۹۰-۱۳۷۹.
• عضو تحریریه فصلنامه علمی – پژوهشی قبسات/ ۱۳۷۹.
• عضو شورای علمی کانون اندیشه جوان/ ۱۳۸۵-۱۳۸۰.
• عضو حلقه حکمت و دین پژوهی/ کانون اندیشه جوان/ ۱۳۸۶-۱۳۸۲.
• عضو گروه علمی اسلام و مسیحیت مرکز گفت وگوی ادیان/سازمان فرهنگ وارتباطات/ ۱۳۸۶-۱۳۸۳.
• عضوشورای پژوهشی گروه تعلیم و تربیت اسلامی/پژوهشکده تعلیم و تربیت/ وزارت آموزش و پرورش/ ۱۳۸۶-۱۳۸۳.
• عضو تحریریه فصلنامه ذهن/ ۱۳۸۳.
• عضو شورای علمی گروه معرفت شناسی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی/ ۱۳۹۰-۱۳۸۳.
• عضو هیئت حمایت از کرسی‌های نظریه پردازی و نقد و مناظره/ شورای عالی انقلاب فرهنگی/۱۳۸۴.
• سردبیر فصلنامه پژوهش‌های تربیت اسلامی/ پژوهشگاه آموزش و پرورش/ ۱۳۸۶-۱۳۸۴.
• عضو هیئت تحریریه فصلنامه پژوهش‌های تربیت اسلامی/ پژوهشگاه آموزش و پرورش/ ۱۳۸۶-۱۳۸۴.
• دبیرعلمی همایش فلسفه‌های مضاف در روز جهانی فلسفه/ ۱۳۸۴.
• دبیر علمی همایش نکوداشت حکیم اصولی آیت‌الله‌علامه ابوالحسن شعرانی/ پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی / ۱۳۸۶-۱۳۸۵.
• عضو تحریریه فصلنامه علمی- پژوهشی اندیشه نوین دینی/۱۳۸۶.
• عضو کمیته علمی/ کمیسیون حوزوی/ شورای عالی انقلاب فرهنگی/ ۱۳۸۶.
• عضو شورای علمی گروه منطق فهم دین پژوهشکده حکمت و دین پژوهی/ پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی / ۱۳۹۰-۱۳۸۶.
• رئیس کمیته فرهنگی و اجتماعی کمیسیون بررسی و تأمین نیازهای دینی/ دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام/ ۱۳۸۸-۱۳۸۶.
• دبیر علمی همایش هنر دینی/ برزگداشت علامه جعفری در روز جهانی فلسفه/ ۱۳۸۷-۱۳۸۸.
• عضو شورای‌عالی‌سیاست‌گذاری ستادپاسخ‌گویی به مسائل مستحدثه دینی/دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم/ ۱۳۸۸.
• عضو حقیقی شورای تحول و ارتقا علوم انسانی کشور/ شورای عالی انقلاب فرهنگی/ ۱۳۸۸.
• دبیر علمی همایش علامه طباطبایی، فیلسوف علوم انسانی اسلامی/ ۱۳۸۹-۱۳۹۰.
• سر دبیر فصلنامه علمی- پژوهشی دانشگاه اسلامی، معرفت/ دفتر نمایندگی نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها/ ۱۳۸۹.
• استاد قشر بسیج اساتید کشور/ سازمان بسیج اساتید دانشگاه‌های کشور/ ۱۳۸۹.
• عضو هیأت امنای مرکز جامع علوم اسلامی در حوزه علمیه قم/ ۱۳۸۹.
• عضو حقیقی هیأت امنای دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم به حکم مقام معظم رهبری/ ۱۳۸۹.
• دبیر هیأت امنای مؤسسه پژوهشی <a href=”http://www.irip.ir/”>حکمت و فلسفه</a> ایران/ ۱۳۹۰.
• رئیس مؤسسه پژوهشی <a href=”http://www.irip.ir/”>حکمت و فلسفه</a> ایران/ ۱۳۹۰.
• عضو حقیقی شورای اسلامی شدن دانشگاه‌های کشور/ شورای عالی انقلاب فرهنگی/ ۱۳۹۱.
• عضو حقیقی شورای ارتقا دانشگاه امام صادق (ع)/ ۱۳۹۱.
• عضو هیئت تحریریه نشریه پژوهشنامه معارف قرآنی.
• مدیریت گروه مبانی نظری اسلام در دانشگاه معارف اسلامی.
• عضو هیئت تحریریه نشریه مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم.
• مدیر مسئول نشریه جاویدان‌خرد/۱۳۹۲.
• عضو شورای پژوهشی بنیاد ایران‌شناسی.
• عضو شورای پژوهشی سازمان بسیج اساتید.
• رئیس کمیسیون تخصصی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
• عضو حقیقی شورای سیاست‌گذاری حوزه علمیه قم.
• رئیس کارگروه علوم انسانی اسلامی شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها و مراکز آموزش.
• عضو شورای هماهنگی پژوهش‌های شعب دفتر تبلیغات اسلامی.
• عضو هیأت امنای دانشگاه مذاهب اسلامی/۱۳۹۴.

معاون پژوهش و تحصیلات تکمیلی

پژوهش
طرح نامه پژوهشی
بسمه تعالی
مجموعه حاضر، گویای کلیه مراحل طرح پژوهشی “مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران” است که به شرح زیر تقدیم حضورتان می‌گردد.

1. پژوهشگر برای ارائه پیشنهاد طرح خود، ابتدا باید به سایت مؤسسه (www.irip.ir) مراجعه کند. در بخش معاونت پژوهشی و از قسمت طرح‌نامه فرم شماره ۱ (پیشنهاد اولیه طرح‌نامه) را دانلود کند و پس از تکمیل، آن را به (research@irip.ir) ارسال نماید.
2. فرم تکمیل شده پس از تأیید شورای پژوهشی به داور ذیصلاح جهت ارزیابی ارسال می‌گردد. در صورت تأیید داور، به پژوهشگر اعلام می‌شود که فرم شماره ۳ (فرم کامل طرح‌نامه) را تکمیل کند.
3. پس از دانلود فرم شماره ۳ (فرم کامل طرح‌نامه) از سایت مؤسسه، پژوهشگر آن را به طور کامل و دقیق تکمیل کرده و سپس، آن را به آدرس الکترونیک مؤسسه ارسال می‌کند.
4. با تصویب نهایی شورای پژوهشی، ابلاغیه پذیرش و شروع به کار طرح برای پژوهشگر ارسال می‌گردد.
5. قبل از شروع کار، قرارداد طرح پژوهشی توسط کارشناس مربوط و با صلاحدید رئیس مؤسسه تهیه و برای عقد قرارداد به پژوهشگر اطلاع داده می‌شود.
6. پژوهشگر موظف است پس از عقد قرارداد، کار را آغاز کند و براساس جدول زمانبندی گزارش‌کار خود، برای تحویل بخش‌های انجام شده در هرمرحله به‌طور مستمر با مؤسسه در تماس باشد.
7. با ارائه گزارش هر مرحله از کار به ناظر/ ناظرین تعیین شده و تأیید آنها و در نهایت معاون پژوهشی و رئیس مؤسسه، پرداخت هر مرحله به پژوهشگر صورت می‌گیرد.
8. با اتمام کار و ارائه گزارش به موقع و در موعد مقرر، و تحویل کامل اثر و تأیید نهایی ناظر/ ناظرین، و پایان قرارداد با پژوهشگر بر طبق ضوابط تعیین شده در متن قرارداد تسویه حساب خواهد شد و اثر در اختیار مؤسسه قرار خواهد گرفت.

درباره ما

به منظور بهتر شناختن و شناساندن  و ترویج و گسترش میراث فلسفی و فکری ایران در دوران اسلامی و قبل از اسلام در داخل و خارج از کشور و نیز آشنا کردن هر چه بیش‌تر ایرانیان با سنت‌های فکری و فلسفی تمدن‌های شرق و غرب و تطبیق و مقایسه مکتب‌های مختلف فلسفی در تاریخ ۱۳/۱۰/۱۳۵۲ سیدحسین نصر، انجمن حکمت و فلسفه ایران را تأسیس و به طور رسمی از سال ۱۳۵۳ فعالیت خود را آغاز کرد و آقایان مهدی محقق، جلال الدین همایی، محمود شهابی، عباس زریاب خویی، یحیی مهدوی از جمله اعضای هیئت امنای آن بودند.
در سال‌های اول در جنب فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی خود علاوه بر استفاده از استادان بنام فلسفه از داخل ایران از جمله سیدجلال الدین آشتیانی، عباس زریاب خویی و جواد مصلح اقدام به دعوت از استادان برجسته در سطح بین الملل از جمله هانری کربن، توشیهیکو ایزوتسو، ماتسوموتو نمود و با تشکیل کلاس-های آزاد، که همه بر اساس قرائت و تفسیر متون اصیل فکری و فلسفی اداره می‌شد، شاگردان خوبی را نظیر ویلیام چیتیک، ژان دورینگ و محمد لگن هاوزن را در این حوزه پروراند که در حال حاظرخود صاحب کرسی در دانشگاه‌های بین المللی هستند.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی شکوهمند و تاریخ ساز، انجمن حکمت اسلامی با حمایت‌های شهید مطهری توانست حیاتش را با توجه به پیشنه خود ادامه دهد.
در سال ۱۳۶۰ با تعدادی از مؤسسات پژوهشی ادغام و در زیر مجموعه «مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی» (که بعدها به پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تغییر نام داد) در قالب دو پژوهشکده حکمت و ادیان، تاریخ و فلسفه علم فعالیت‌های خود را ادامه داد و در سال ۱۳۷۶ انجمن از دو پژوهشکده جدا و با نام «انجمن حکمت و فلسفه ایران» فعالیت جدید خود را از سر گرفت. سپس از سال ۱۳۸۰ با موافقت شورای گسترش آموزش عالی از پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی منفک و از ابتدای سال ۱۳۸۱ تاکنون به صورت مؤسسه مستقل با عنوان مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران با ریاست دکتر غلامرضا اعوانی ادامه فعالیت داد.
در مرداد ماه ۱۳۹۰، ریاست مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران به حجت الاسلام و المسلمین دکتر عبدالحسین خسروپناه واگذار شد.
هم اکنون مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران با ۶ گروه پژوهشی فعالیت‌های خود را ادامه می‌دهد: فلسفه غرب به مدیریت دکتر غلامرضا اعوانی، فلسفه اسلامی به مدیریت دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی، کلام به مدیریت دکتر علی افضلی، مطالعات علم به مدیریت دکتر حسن معصومی همدانی، ادیان و عرفان به مدیریت دکتر شهرام پازوکی و منطق به مدیریت دکتر ضیا موحد.
مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، به عنوان احیاگر مکتب فلسفی طهران، از سال ۱۳۵۳ که اولین برگزار کننده دوره‌های آزاد فلسفی بوده است و هم اکنون بیشترین درس گفتارها، قرائت متون فلسفی از فلسفه اسلامی تا فلسفه‌های مغرب زمین (فلسفه‌های تحلیل زبانی، ذهن، علم و …) در سطح کشور را برای علاقه-مندان به حکمت و فلسفه برگزار می‌کند.

اهداف مؤسسه‌پژوهشی حکمت و فلسفه ایران

1. کمک به توسعه و گسترش پژوهش در زمینهٔ حکمت اسلامی، فلسفه غرب، کلام، ادیان و عرفان، فلسفه تطبیقی، منطق، تاریخ و فلسفه علم، مطالعات علم و فلسفه دین؛
2. زمینه‌سازی مناسب برای ارتقای فعالیت‌های پژوهشی مذکور در کشور؛
3. بررسی و شناسایی شاخه‌های نوین فلسفه و معرفی آن‌ها در کشور؛
4. طرح مسائل سنتی فلسفه و رشته‌های وابسته به روشی جدید و امروزی؛
5. کوشش برای احیای جایگاه ویژهٔ ایران در فلسفه اسلامی و فلسفه جهانی و تربیت دانشجویان و محققان ممتاز در این زمینه‌ها در سطح بین‌المللی؛
6. کوشش برای نشر و اشاعهٔ فرهنگ فکر و اندیشهٔ فلسفی و منطقی در جامعه و ارتقای سطح دانش و بینش اسلامی.

برخی از فعالیت‌های مؤسسه در راستای تحقق اهداف آن:

1. انجام طرح‌های پژوهشی بنیادی، کاربردی و توسعه‌ای؛
2. تصحیح، ترجمه و تألیف متون فلسفی، عرفانی و کلامی در سطوح مختلف؛
3. همکاری‌های بین‌المللی با مراکز فلسفی و مؤسسه‌های مشابه در جهان و برگزاری همایش‌های علمی – تخصصی و جلسات بحث و سخنرانی داخلی و بین‌المللی در موضوعات مرتبط با فلسفه و حکمت در چارچوب مقررات و ضوابط؛
4. چاپ و انتشار کتاب‌های فلسفی و کلامی؛
5. جذب نخبگان و پژوهشگران ممتاز و برجستهٔ داخل و خارج که در زمینهٔ فلسفه، حکمت، کلام و عرفان فعالیت می‌کنند؛
6. ـ تأسیس دورهٔ دکتری فلسفه و پذیرش دانشجو در این مقطع با سه گرایش «فلسفه غرب»، «فلسفه اسلامی» و «تاریخ و مطالعات علم». «کلام اسلامی» «فلسفه حقوق»، «فلسفه اخلاق»
7. تربیت و حمایت از محققان جوان خارجی علاقه‌مند به حکمت اسلامی-ایرانی به منظور اشاعهٔ این حکمت در دانشگاه‌ها و بنیادهای پژوهشی خارج از کشور

گروه‌های پژوهشی

پژوهشکده فلسفه:

رئیس پژوهشکده: آقای دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی

پژوهشکده حکمت و دین پژوهی:

رئیس پژوهشکده: آقای دکتر غلامرضا اعوانی

پژوهشکده فلسفه علوم

رئیس پژوهشکده: آقای کتر سید ضیاء موحد