ستاد توسعه زیست فناوری
معرفی ستاد
پیشینه ستاد توسعه زیست‌فناوری
ایجاد و راه‌اندازی “کمیته ملی زیست‌فناوری” به عنوان نهاد ملی مدیریت توسعه زیست‌فناوری در سال ۱۳۷۹ به صورت کمیته‌ای فرابخشی با عضویت دستگاه‌ها و نهادهای ذیربط، در واقع نقطه آغازین ساماندهی نظام ملی مدیریت زیست‌فناوری در کشور است. سند ملی زیست‌فناوری به منظور توسعه جهشی و هدفمند این فناوری در کشور، توسط این کمیته آماده شد و در تاریخ ۱۶/۲/۸۳ به تصویب هیات دولت رسید. بر اساس این سند که نخستین برنامه ملی توسعه زیست‌فناوری است، در تاریخ ۱۹/۲/۸۴ با ایجاد شورای عالی زیست‌فناوری جهت سیاستگذاری، برنامه‌ریزی و نظارت ملی در حوزه‌های آموزش، پژوهش و تولید در زیست‌فناوری موافقت شد. این شورا در تیرماه ۱۳۸۶ به دنبال تصمیم دولت برای انحلال تعدادی از شوراهای عالی تعطیل شد و اما نظر به اهمیت و اولویت راهبردی زیست‌فناوری در کشور، ستاد توسعه زیست‌فناوری در تاریخ ۲۹/۳/۱۳۸۷ به‌عنوان یکی از ستادهای فناوری‌های راهبردی زیر نظر معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ایجاد گردید.
وظیفه اصلی ستاد
الف) سیاستگذاری و برنامه‌ریزی ملی
ب) هماهنگی و هم‌افزایی منابع و امکانات کشور
ج) نظارت بر پیشرفت زیست‌فناوری در کشور
هدف کلی
ارتقا دانش و فناوری‌های زیستی به منظور کسب ثروت و رفاه عمومی
مأموریت ستاد
- فراهم‌نمودن بستر رشد و گسترش هوشمند و جهشی زیست‌فناوری در کشور
- سیاستگذاری، برنامه‌ریزی راهبردی و ارزیابی پیشرفت زیست‌فناوری در کشور
- هماهنگی ملی و هم‌افزایی منابع و امکانات کشور برای تولید ثروت بیشینه از زیست‌فناوری
- نظارت بر اجرای سند (برنامه) ملی زیست‌فناوری و اطمینان از تحقق اهداف و برنامه‌های آن
- کمک به ارتقای سطح علمی و فناوری به‌منظور کسب مقام نخست منطقه و سهم شایسته جهانی
- رفع موانع و خلاءهای قانونی گسترش زیست‌فناوری در کشور
- ورود و حمایت از حوزه‌های فراموش شده و معطل‌مانده در زنجیره علم تا ثروت در زیست‌فناوری
- ترویج عمومی و فرهنگ‌سازی الگوهای نوین در زیست‌فناوری
ساختار اجرایی ستاد
ستاد توسعه زیست‌فناوری از نظر اجرایی در راستای سیاست ملی کوچک‌سازی بدنه دولت، با پرهیز از گسترش سازمان اداری تلاش دارد تا وظایف و مأموریت‌های خود را بر اساس بهره‌گیری از سرمایه انسانی و امکانات موجود در نهادهای ذیربط با سازماندهی واحدهای ویژه (شورا، کمیته، کارگروه، شبکه و …) انجام دهد. به منظور تعامل سازنده بین‌بخشی و همگرایی و هدفمند کردن فعالیتهای زیست‌فناوری کشور، نمایندگانی از همه دستگاههای اجرایی مرتبط با زیست‌فناوری و همچنین بخش خصوصی، عضو شورای ستاد هستند. ترکیب اعضای شورای ستاد به شرح زیر است:
- نماینده وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
- نماینده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
- نماینده وزارت جهاد کشاورزی
- نماینده وزارت صنعت، معدن و تجارت
- نماینده وزارت نفت
- نماینده وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح
- نماینده سازمان حفاظت محیط‌زیست
- نماینده بخش خصوصی
- نفر از متخصصین در حوزه زیست‌فناوری به عنوان عضو حقیقی
چهار کمیته تخصصی زیر در دبیرخانه ستاد جهت ارائه نظرات کارشناسی در تعیین سیاست‌ها و برنامه‌های کلان ملی و همچنین نظارت بر حسن اجرای تصمیمات ستاد توسط دستگاههای مسئول درحال فعالیت است.
- کمیته فناوری، تولید و تجارت
- کمیته پژوهش و مطالعات راهبردی
- کمیته سرمایه انسانی و ترویج
- کمیته نظارت و ارزیابی
هر کمیته، متشکل از اعضای صاحب‌نظر در حوزه‌های تخصصی ذیربط از وزارت‌خانه‌ها و نهادهای عضو ستاد است که وظیفه برنامه‌ریزی و تدوین آیین‌نامه‌های لازم برای ساماندهی پیشرفت زیست‌فناوری در چارچوب اجرای سند ملی زیست‌فناوری و سیاست‌های کلان کشور و ارزیابی و نظارت بر اجرای درست آنها را در حوزه مربوط به‌عهده دارد.
اصول آرمانی ستاد توسعه زیست‌فناوری
- داشتن نظام کار مطلوب دارای سه شاخص هوشمندی (پیشگیری و تشخیص به موقع)، دقت کارشناسی (تجویز و درمان صحیح) و سرعت (اقدام به‌موقع و با حداکثر سرعت ممکن)
- تعامل و همکاری حداکثری با جامعه زیست‌فناوری و سایر نهادهای ذیربط با رعایت اصل شایستگی (توانمندی، تعهد و تقید که هر کدام سنجه‌های خاص دارد)
- داشتن سرمایه فکری و کارشناسان سرآمد در کشور
- ارتقای توانمندی و نقش‌آفرینی دبیرخانه و کارشناسان آن در مجامع علمی و عرصه‌های تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری
- تصمیم‌گیری بر اساس خرد جمعی (درون‌نهادی و برون‌نهادی تا حد ممکن)
- نظام‌مند کردن مدیریت امور و شفاف‌سازی و اطلاع‌رسانی لازم و منطقی (بدون بزرگنمایی)
- نقدپذیری و نقادی منطقی و پذیرش دیدگاه‌ها و پیشنهادات سازنده
- ارائه الگوهای مناسب و فرهنگ‌سازی برای بهبود پیشرفت زیست‌فناوری
- پای‌بندی به اخلاق و منش حرفه‌ای و علمی
- پای‌بندی به اخلاق و رفتار مطابق با آموزه‌های دینی
- قاطعیت همراه با مهربانی و نیکومنشی در امور
- تکریم و احترام به مراجعین
مدیریت ستاد
دبیر ستاد توسعه زیست فناوری
نام و نام خانوادگی: مصطفی قانعی
دبیرخانه ستاد توسعه زیست‌فناوری
دبیرخانه ستاد در راستای اهداف و مأموریت‌های ستاد، خود را موظف می‌داند تا با پایش دایمی فرایند توسعه زیست‌فناوری مبتنی بر سیستمی پویا، از یک سو هماهنگی منجر به هم‌افزایی نهادهای مختلف را پیگیری نماید و از سویی دیگر، با حمایت و کمک به اجرای برخی از برنامه‌ها در توسعه این فناوری فرابخشی و بین‌بخشی کوشا باشد.
همچنین دبیرخانه به منظور فرهنگ‌سازی و تعامل سازنده بین‌بخشی با تشکیل کمیته‌ها و کارگروه‌های تخصصی، فعالیتهای گوناگونی را در قالب مطالعات و برنامه‌ریزی راهبردی، شبکه‌سازی، گردآوری و نشر اطلاعات، گسترش سرمایه انسانی، ترویج و انجام حمایت‌های مختلف مادی و معنوی از تمام بخش‌ها- به‌ویژه بخش خصوصی- در حال اجرا دارد تا مسیر تولید ثروت از طریق توسعه زیست‌فناوری را آسان نماید.
چهار کمیته تخصصی زیر در دبیرخانه ستاد جهت ارائه نظرات کارشناسی در تعیین سیاست‌ها و برنامه‌های کلان ملی و همچنین نظارت بر حسن اجرای تصمیمات ستاد توسط دستگاههای مسئول درحال فعالیت است.
- گروه تولید، تجاری سازی و بازار
- گروه پژوهش، زیر ساخت و توسعه فناوری
- گروه سرمایه انسانی، آموزش و ترویج
- گروه نظارت و ارزیابی
هر گروه، متشکل از اعضای صاحب‌نظر در حوزه‌های تخصصی ذیربط از وزارت‌خانه‌ها و نهادهای عضو ستاد است که وظیفه برنامه‌ریزی و تدوین آیین‌نامه‌های لازم برای ساماندهی پیشرفت زیست‌فناوری در چارچوب اجرای سند ملی زیست‌فناوری و سیاست‌های کلان کشور و ارزیابی و نظارت بر اجرای درست آنها را در حوزه مربوط به‌عهده دارد.
از طرفی، ستاد جهت هم‌افزایی امکانات و ایجاد همگرایی و هماهنگی ملی میان نهادهای ذیربط، موضوع ایجاد شبکه‌های ملی علمی و فناوری در زمینه‌های تخصصی موردنیاز را دنبال می‌کند. تاکنون ۵ شبکه ایجاد شده‌است که تعدادی فعال هستند و تعدادی دیگر در حال راه‌اندازی می‌باشد. مدیریت اجرایی این شبکه‌ها در قالب کارگروه‌های ملی است که پس از پیشرفت و بلوغ کافی به یکی از نهادهای اصلی فعال در آن حوزه سپرده می‌شود (با حفظ نظارت ستاد) و توسط ستاد حمایت می‌گردد.
همچنین کانون تفکر زیست‌فناوری ایران در بهمن‌ماه سال ۱۳۸۷ با هدف تقویت سرمایه فکری، انجام مطالعات کارشناسی و تخصصی در حوزه‌های مدیریت توسعه زیست‌فناوری و ترویج اندیشه‌ها و الگوهای نوین روزآمد راه‌اندازی شد که قرار است به صورت شبکه‌ای از مراکز فکری و تصمیم‌سازی باشد و توسط یک کمیته راهبری زیر نظر ستاد مدیریت شود.
ساختار تشکیلاتی ستاد توسعه زیست فناوری
گروه تولید، تجاری سازی و بازار
معرفی و شرح وظایف گروه
معرفی گروه تولید، تجاری سازی و بازار
این گروه در نظر دارد تا با بهره گیری از کلیه ابزارها، امکان افزایش بهره وری در امر تولید و تجاری سازی صنایع زیست فناوری را فراهم کند. وظایف محول به کمیته در دو محور صنعتی-تولیدی و تقویت بخش خصوصی براساس راهبردهای مطرح شده در سند زیست فناوری، به شرح ذیل می‌باشد:
بخش صنعتی و تولیدی
- بسترسازی برای ایجاد پارک‌ها و مراکز رشد زیست فناوری و حمایت از آنها
- تدوین مکانیسم‌های انتقال فناوری زیستی از مراکز پژوهشی به مراکز بهره‌بردار مانند تدوین آیین نامه مالکیت فکری فناوری‌های ابداعی و حمایت در ثبت حق مالکیت فکری بین المللی
- حمایت از ایجاد شرکتهای خدمات مهندسی و مشاوره زیست فناوری در بخش خصوصی
- بسترسازی برای افزایش تولیدات از طریق کنترل واردات و ارتقاء سهم بازار خدمات و فرآورده‌های زیستی
- ایجاد صندوق حمایت از توسعه زیست فناوری
- ایجاد خوشه‌های صنعتی در حوزه زیست فناوری
- حمایت از تولیدات داخلی در مقابل فراورده‌های مشابه وارداتی از طریق وضع تعرفه و بخشودگی‌های مالیاتی
بخش تقویت بخش خصوصی، تجارت و بازار
- تدوین قوانین حمایتی جهت استقرار شرکتهای زیست فناوری در مناطق آزاد
- زمینه سازی و حمایت از همکاری‌های بین اللملی به منظور توسعه بازار فراورده‌های زیست فناوری
- حضور هدفمند و برنامه ریزی شده توسط ستاد توسعه زیست فناوری در نمایشگاه‌ها و همایش‌های داخلی و بین المللی به منظور گسترش بازار فراورده‌های زیست فناوری
- استفاده از دیپلماسی فناوری برای گسترش بازار محصولات زیست فناوری و جذب سرمایه‌گذاری خارجی؛
- تدوین قوانین اخذ تعرفه گمرکی از واردات محصولات خارجی و حمایت از محصولات داخلی.
- اصلاح قوانین موجود در رابطه با معافیت مالیاتی، حقوق گمرکی شرکتهای زیست فناور
- رفع موانع استقرار شرکتهای زیست فناور در محدوده شهره
- شبکه سازی شرکتهای زیست فناوری به منظور هم‌افزایی در حوزه‌های R&D، تجاری‌سازی، بازاریابی
- حمایت از جذب سرمایه‌گذاری خارجی در حوزه زیست فناوری
- بسترسازی در استفاده از فرصت‌های خصوصی‌سازی در راستای اصل ۴۴
برنامه‌های جاری گروه:
- تدوین اولویت راهبردی و بیان مصادیق عینی بر اساس اسناد بالا دستی و مطالعات آینده نگارانه و اعلام رسمی این اولویت‌ها به دستگاههای کشور
- تعریف طرح کلان ملی بطوریکه اجرا کننده اهداف کمی سند باشد
- سامان دهی، شبکه سازی، گرید بندی شرکتهای دانش بنیان و وام دانش بنیان
- تبدیل اهداف کمی سند ملی زیست فناوری به پروژه‌ها برای شرکتهای دانش بنیان در قالب حمایت‌های ستاد حتی به صورت رقابتی
- تلاش برای تأمین منابع لازم برای اجرای طرح‌ها از محل ظرفیت‌های قانونی از جمله بند ۱۰۸ قانون بودجه ۹۰ یا صندوق حمایت از انواع شرکت های دانش بنیان
- تعیین موانع توسعه فناوری تولید و بازار و تدوین پیشنهاد جهت ارائه به کمیسیون آموزش و پژوهش مجلس برای طرح در قانونهای بعدی
- حمایت مادی و معنوی از شرکت‌ها و تسهیل گری توسعه کمی و کیفی با توجه به آیین نامه ارزیابی شرکت های دانش بنیان .
دستورالعمل ارزیابی طرحهای پیشنهادی
دستورالعمل ارزیابی طرحهای پیشنهادی تولیدی –تجاری شرکتهای زیست فناوری
- وصول درخواست حمایت از طرح:
- معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری / شرکت خصوصی
- بررسی اولیه مدارک لازم و رفع موارد نقص (توسط کارشناس گروه تولید):
- فرم تکمیل شده درخواست عضویت شرکت /موسسه در شبکه شرکتهای زیست فناوری ایران
توسط شرکت متقاضی و یا به روز نمودن وضعیت - رزومه (CV) اعضای دخیل در طرح
- داشتن مأموریت (های) مشخص برای درخواست
- مشخص نمودن مراحل اجرایی طرح و نتایج قابل ارزیابی در هرمرحله
- ضرورت و اهمیت طرح (انطباق با اولویت‌های ستاد)
- ارائه طرح تجاری و توجیه فنی اقتصادی طرح
- ارائه مدارک اطمینان بخش از توانمندی و امکانات شرکت مجری
- مشخص نمودن سایر سرمایه گذاران طرح و میزان مشارکت
- ارائه موارد به صورت فایل الکترونیک
- فرم تکمیل شده درخواست عضویت شرکت /موسسه در شبکه شرکتهای زیست فناوری ایران
- بررسی طرح در گروه تولید (حداکثر دو هفته از زمان ارائه مدارک کامل):
- بررسی اجمالی طرح در گروه (موضوع طرح، مبلغ درخواست، مدت اجرا)
- تعیین داروان صاحب‌نظر توسط گروهه (حداقل ۲ داور)
- داوری طرح و اعلام نتیجه ارزیابی به گروه:
- ارسال طرح به داوران (یک هفته)
- بررسی طرح توسط داوران و تکمیل فرم ارزیابی طرحهای پیشنهادی (۲ تا ۳ هفته)
- تکمیل فرم ارزیابی طرحهای پیشنهادی
- ارائه نتیجه داوری به گروه
- اعلام نتیجه به ستاد توسعه زیست فناوری
- تهیه گزارش نتایج ارزیابی و اعلام در جلسه ستاد
- مرحله اول: دوهفته اول شهریور هر سال
- مرحله دوم: دهه اول بهمن هر سال
مؤلفه‌های مورد ارزیابی
تطابق با اولویت‌های سال جاری گروه
مشارکت مالی خارج از ستاد (بخش خصوصی ارائه دهنده)
داشتن توجیه فنی و اقتصادی
امکان انجام صادرات
جلوگیری از خروج ارز از کشور
مدت زمان رسیدن تا محصول نهایی
موضوعات مورد تحریم کشور
تکمیل حلقه واسط در زنجیره تولیدات کشور
کارآفرینی و اشتغال زایی رزومه صنعتی ارائه دهنده
گروه سرمایه انسانی، آموزش، ترویج
اهداف و وظایف
منظور از ترویج زیست فناوری، فراهم نمودن بستر فرهنگی مناسب و ارتقا سطح آگاهی جامعه و گروههای مرتبط با زیست فناوری با هدف تقویت زمینه‌های علمی – فرهنگی مورد نیاز برای فعالیت هماهنگ و منسجم این گروهها می‌باشد. ارتباطات زیست فناوری شامل فرایندهای سازمان یافته برای تبادل اطلاعات بین پژوهشگران، مراکز آموزشی- پژوهشی و بنگاههای خصوصی-دولتی فعال در زمینه زیست فناوری است.
گروه سرمایه انسانی، آموزش و ترویج ستاد توسعه زیست فناوری وظیفه ترویج و اطلاع رسانی عمومی در مورد علم، فناوری و صنعت زیست فناوری را بعهده دارد که این مهم را از طریق برگزاری نمایشگاه/ همایش، انتشارات، رسانه‌ها، شبکه سازی و … اجرا می‌نماید.
اهداف گروه:
الف) ایجاد شناخت نسبت به زیست فناوری و معرفی خدمات آن به جامعه
ب) ایجاد پذیرش و جلب همکاری گروههای مختلف درگیر در توسعه فناوری از جمله:
- جلب مشارکت مدیران سطح مختلف دولتی
- جلب مشارکت سرمایه‌گذاران و کارآفرینان
ج) فعال نمودن ظرفیت‌های تحقیقاتی و علمی و صنعتی
د) جهت‌دهی به فعالیت‌ها در راستای هماهنگی
ح) چشاندن طعم پیشرفت و تقویت غرور ملی
مخاطبان برنامه‌های این گروه را می‌توان در قالب پنج دسته کلی دانش آموزان، دانشجویان، متخصصین، مدیران و عموم مردم تقسیم نمود که به عنوان مصرف کننده و ی به عنوان عضوی از چرخه تولید علم، فناوری و صنعت حضور دارند.
نیاز به ترویج و آموزش یک نیاز همیشگی است؛ بر این اساس برنامه‌های این گروه متناسب با نوع مخاطب، از ابزارهای مختلف بهره گرفته می‌شود. موضوع برنامه‌های گروه به سه دسته تقسیم می‌شود:
- آموزش پیش از دانشگاه
- تشویق نهادهای مروج زیست فناوری
- اطلاع رسانی سیاست‌ها، برنامه ه و فعالیتهای کشور در زیست فناوری
کارگروه ذخایر ژنتیکی و زیستی
ضرورت تشکیل کار گروه
در راستای اجرای ماده ۹ راهبردهای زیست‌فناوری و ماده ۱۲ مصوبه تشکیل ستاد توسعه زیست فناوری (مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی به ترتیب در آبان‌ماه ۱۳۸۶ و دی ماه ۱۳۹۰) با هدف برنامه‌ریزی ملی برای ایجاد انسجام و هماهنگی میان مراکز ذخایر ژنتیکی و زیستی فعال کشور در زمینه حفاظت، صیانت و بهرهبرداری از ذخایر ژنتیکی کشور و به منظور جلوگیری از موازی کاری، افزایش تعامل، همکاری، همفکری و ارائه راهکارهای مناسب در راستای توسعه پایدار تولیدات بیولوژیک کشور، این کارگروه در ستاد توسعه زیست فناوری تشکیل شد.
تاریخچه تشکیل کارگروه:
این کارگروه فعالیت خود را از آذر سال ۱۳۸۸ شروع نمود. فعالیت کارگروه ذخایر ژنتیکی و زیستی در چهار سال اول به صورت پراکنده و با افت و خیزهای زیادی همراه بوده است. عمده فعالیتهای این کارگروه در این سالها بر شناسائی واحدهای ذخایر ژنتیکی کشور و حمایت اندک و پراکنده از آنها، تشویق شکلگیری واحدهای جدید و همچنین حمایت مالی از طرحهای تحقیقاتی منتخب مرتبط با ذخایر ژنتیکی و یا زیستی در بعضی از مراکز علمی متمرکز بوده است. متاسفانه گزارش مدونی از فعالیتهای این دوره در دسترس نمیباشد.
فعالیتهای کارگروه در سال ۱۳۹۳:
- با انتصاب رئیس جدید کارگروه دوره جدیدی از فعالیتهای این کارگروه در تحقق ماده ۹ راهبردهای زیست فناوری و ماده ۱۲ مصوبه تشکیل ستاد توسعه زیست فناوری در سال ۱۳۹۳ آغاز شد که مقارن بود با تصممیم ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور مبنی بر تشکیل مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی در جلسه مورخ ۱۴/۱۲/۱۳۹۲. در جلسه مذکور ستاد به اتفاق آرا موافقت نمود که در اجرای ماده ۱۲ مصوبه فوقالذکر شورای عالی انقلاب فرهنگی “مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران” در ذیل معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تأسیس گردد. در این راستا مقرر گردید پیش نویس اساسنامه این مرکز حداکثر تا سه ماه از آن تاریخ جهت تصویب به شورای عالی انقلاب فرهنگی تقدیم گردد.
- به منظور راه اندازی مجدد جلسات کارگروه ذخایر ژنتیکی و زیستی برای اجرای یک برنامه مشخص در راستای اجرای مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی، معرفی نماینده تامالاختیار از هر یک از دستگاههای ذیربط، موضوع ماده ۱۲ مصوبه تشکیل ستاد توسعه زیست فناوری درخواست گردید.
- ابتدا درک صحیح از ماده ۱۲ مصوبه تشکیل ستاد توسعه زیست‌فناوری و نحوه اجرای مفاد این ماده مورد بحث و بررسی قرار گرفت و کارگروه در این رابطه به اتفاق کامل آرا بر روی موارد زیر توافق نمود:
الف) “کارگروه ویژه ” مورد اشاره در ماده ۱۲ ویژه ذخایر ژنتیکی و زیستی بوده و بنابراین تحت عنوان ” کارگروه ذخایر ژنتیکی و زیستی ” شناخته شد. سیاستگذاری در مدیریت یکپارچه منابع ژنتیکی کشور مهمترین وظیفه این کارگروه تشخیص داده شد.
ب) در این ماده منظور از “زیست‌بانک مرکزی ایران” نهادی است که بتواند مدیریت هماهنگ، منسجم و یکپارچه منابع ژنتیکی کشور را انجام دهد. ” می‌باشد. این همان مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی برای مدیریت این منابع در کشور است که ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور به نمایندگی از شورای عالی انقلاب فرهنگی در جلسه مورخ ۱۴/۱۲/۹۲ خود ایجاد آن در ذیل معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری را با اتفاق آرای اعضا تصویب نمود و از معاونت فوق الذکر خواست تا اساسنامه آن را تهیه نماید.
ج) دراین ماده ” زیست بانک ذخیره‌ای ملی” همان واحد یا نهادی است که تکرارهای امنیتی یا پشتیبان کلکسیون‌ها موجود در بانکهای ژن کشور در هر حوزه ژنتیکی در آن نگهداری می‌شود.
د) ” شبکه بانکهای ژن کشور ” شبکه‌ای ساماندهی شده از بانکهای ژن حوزه‌های مختلف منابع ژنتیکی در کشور است که به صورت منسجم و هماهنگ تحت نظر مرکز ملی مدیریت منابع ژنتیکی کشور فعالیت خواهند نمود، می‌باشد.
- با توجه به مهلت گذاشته شده از طرف ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور، ابتدا پیشنویس اولیه اساسنامه “مرکز ملی مدیریت ذخایر ژنتیکی ” تهیه و انشاء شد.
- از طرفی شورای معین شورای عالی انقلاب فرهنگی در جلسه شماره ۲۶۹ خود، رسیدگی به این موضوع را به ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور محول نمود و از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری خواست تا با همکاری سایر دستگاههای ذیربط پیش نویس اساسنامه را جمع بندی نموده و تا ۲۸ خرداد ۹۳ نسخه توافق شده و نهائی اساسنامه آر به ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور تسلیم نماید. همچنین مقرر نمود تصمیم ستاد مذکور در این خصوص به عنوان مصوبه شورای معین تلقی شود (نامه شماره ۳۲۰۳/ ۹۳/ دش مورخ ۱۰/۰۳/۹۳ دبیر محترم شورای عالی انقلاب فرهنگی به معاون محترم علمی و فناوری ریاست جمهوری).
- بررسی پیش نویس اولیه در جلسات رسمی کارگروه شروع گردید که به صورت هفتگی با حضور نمایندگان نهادها و سازمان‌های ذیربط و کارشناسان مدعو تشکیل میشد. یکی از جلسات نیز به صورت فشرده صبح و بعد از ظهر برگزار شد تا اساسنامه در موعد مقرر نهائی گردد.
- مذاکرات کارگروه بر بر اساس رویه اقناع و اجماع صورت گرفت. ابتدا متن پیش نویس به صورت بند به بند مورد بحث و بررسی قرار گرفت. پس از توافق کامل بر روی جزئیات مواد متن در مورد نام این مرکز مذاکره شد و بر روی “مرکز ملی مدیریت ذخایر ژنتیکی” توافق گردید. اعضا بویژه با ایجاد تبصره‌ای در ماده ۲ این اساسنامه تاکید داشتند که این مرکز یک صرفاً یک مرکز سیاست گذاری و مدیریتی کلان بوده و هیچگونه کار صفی انجام نخواهد داد.
- بررسی متن پیش نویس اساسنامه درکار گروه ذخایر ژنتیکی و زیستی در تاریخ ۲۶/۳/۹۳ با موفقیت و اتفاق آرای کامل (اجماع) پایان یافت و متن اصلاح شده و نهائی اساسنامه مرکز ملی مدیریت ذخایر ژنتیکی (پیوست) در همان روز به جناب آقای دکتر ستاری جهت اقدامات بعدی ایشان تقدیم گردید. ایشان نیز متن مصوب کارگروه را به ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور ارسال نمودند. ستاد توسعه فناوری و نوآوری صنعت نفت گاز و ذغال سنگ
۹. تهیه و تدوین برنامه سال ۹۳ -۹۴ یکی دیگر از فعالیتهای اساسی کارگروه بود که آن را در ۱۰ بند تصویب نمود. محورهای این برنامه شامل موارد زیر می‌باشد:
- مطالعه و ارزیابی وضعیت ملی حفاظت ذخایر ژنتیکی و زیستی
- تشکیل شبکه بانکهای ژن کشور
- تدوین و پیگیری مراحل تصویب قوانین و مقررات مربوط به ثبت و صیانت و حفاظت از منابع ژنتیکی
- سیاست گذاری و مدیریت منسجم منابع ژنتیکی
- حمایت و نظارت بر فعالیتهای مربوط به منابع ژنتیکی
- استانداردسازی فعالیتهای مربوط به منابع ژنتیکی
- مشاورت و داوری در خصوص طرحهای ذخایر ژنتیکی
- برگزاری نشست هم اندیشی و جلسات برنامه ریزی مدیریت منسجم ذخایر ژنتیکی کشور
- حمایت از طرحهای تحقیقاتی مربوط به منابع ژنتیکی
- تشکیل زیست بانک ذخیره‌ای ملی- فاز اول
- کارگروه در اجرای برنامه سال ۹۳-۹۴ مصوب خود تصمیمات زیر را اتخاذ نمود:
الف- در اجرای بند اول برنامه مصوب ابتدا برای هریک از حوزه‌های تخصصی ذخایر ژنتیکی کشور، کمیته‌های فرعی تخصصی به شرح زیر ایجاد گردید:
- منابع ژنتیکی گیاهی
- منابع ژنتیکی دام و طیور
- منابع ژنتیکی آبزیان
- منابع ژنتیکی حیات وحش (مهره داران)
- منابع زنتیکی انسانی
- منابع ژنتیکی بی مهرگان
- منابع ژنتیکی میکرو ارگانیسم
ب- هریک از این کمیته‌ها به تهیه و تدوین پرسشنامه‌های تخصصی جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از دستگاههای ذیربط در حوزه منبع ژنتیکی مربوطه خواهند پرداخت. پس از گردآوری اطلاعات گزارشی از هریک از کمیته‌ها تهیه و تدوین گردیده و به صورت یک گزارش ملی آن حوزه تکثیر و منتشر خواهد شد.
ت- قرار شد در خصوص نحوه اجرای بند اول برنامه و تهیه گزارش ملی مربوطه زمانبندی زیر مدنظر قرار گیرد:
- تا آخر آبان ماه ۹۳: گزارش اولیه هر حوزه به کار گروه ارائه خواهد گردید.
- هفته اول آذر ۹۳: گزارش اصلاح شده در هم اندیشی که با حضور متخصصان هر حوزه از سراسر کشور تشکیل می‌شود ارائه شده و نظرات آنها بر روی گزارش گرفته می‌شود.
- هفته اول دی: نسخه نهایی پس از اعمال نظرات نشست هم اندیشی ارائه و پس از تأیید کار گروه و دبیر ستاد برای کارهای اداری (تکثیر و انتشار) ارائه می‌گردد.
ج- در اجرای بند دوم برنامه سال ۹۳-۹۴ کارگروه در خصوص شبکه‌بانک‌های ژن کشور، موارد زیر لحاظ خواهد گردید:
- ایجاد پرتال تبادل اطلاعات شبکه بانکهای ژن کشور
- تدوین اساسنامه که در این رابطه اهداف و وظایف شبکه تعریف شده و بقیه موارد آن در حال تدوین می‌باشد.
- شناسایی و ارزیابی سطح فعالیتهای واحدهای فعال در زمینه ذخایر ژنتیکی کشور به منظور بررسی امکان عضویت آنها در شبکه
- تهیه و تدوین استانداردهای فعالیت واحدهای عضو شبکه
۱۱- پیگیری مراحل بررسی و تصویب لایحه حفاظت و بهره برداری از منابع ژنتیکی در کیته ها و کمیسیون اصلی علمی، تحقیقات و فناوری هیئت محترم دولت. این لایحه نهایتاً در جلسه مورخ ۱۹/۶/۱۳۹۳ هیئت محترم وزیران تصویب و در تاریخ ۲۰/۷/۱۳۹۳ با امضای ریاست محترم جمهور به مجلس شورای اسلامی ارسال گردید
۱۲- اقدام در جهت تشکیل شبکه بانکهای ژن کشور: تشکیل ” شبکه بانکهای ژن کشور” به عنوان یکی از ارکان مهم مدیریت منسجم منابع ژنتیکی کشور در ماده ۱۲ مصوبه شورای انقلاب فرهنگی در خصوص تشکیل ستاد توسعه زیست فناوری خواسته شده است:
” نظر به اهمیت و ضرورت ایجاد زیست‌بانک مرکزی ایران در حفظ تنوع زیستی و ژنتیکی، ستاد با تشکیل کارگروه ویژه مرکب از همه دستگاههای اجرایی که به نحوی در تشکیل مجموعه و یا بانکهای ژنی و سلولی خاص فعالیت داشته و دارند، سازوکارهای لازم را برای ایجاد زیست‌بانک ذخیره‌ای ملی فراهم آورده و این موضوع را از طریق تشکیل شبکه بانکهای ژنی کشور مدیریت نماید”